|
ўтиришда хотинини уч талоқ қилиб юборди, кейин бу қилмишидан хафа (пушаймон) бўлди. Унга Пайғамбар с.а.в., у бир талоқдир, дедилар. Бу имом Аҳмад ўзининг «Муснад»ида ривоят қилган.
Иккинчиси Товуснинг ҳадиси бўлиб, унда Абу Саҳбо Ибн Аббосга, биласанми, Пайғамбар с.а.в.нинг ва Абу Бакрнинг замонларида бирданига уч талоқ қилиш бир талоқ ҳисобланарди, Умарнинг халифалигидан бошлаб эса уч талоқ ҳисобланадиган бўлди, деди. Бунга жавобан Ибн Аббос, ҳа, деб жавоб берди.
Мана шу Ибн Аббосдан ривоят қилинган икки ҳадисдан бошқа бирданига айтилган уч талоқнинг бир талоқ ҳисобланишини англатувчи биронта ҳам саҳиҳ ёки ҳасан ҳадис ривоят қилинмаган. Лекин бу эътибор, яъни, бирданига айтилган уч талоқнинг бир талоқ ҳисобланиши маржуҳдир. Негаки, ўз исботини топган Ибн Аббос фатволарида бирданига айтилган уч талоқ уч талоқ, деб эътибор қилинган ва унинг натижасида катта боин талоқ юзага келган. Қуйида ана шу фатволардан айримларини айтиб ўтаман:
1. Абдуллоҳ ибн Касир Мужоҳиддан ривоят қилади: Ибн Аббоснинг олдида эдим. Унинг олдига бир киши келиб, хотинини уч талоқ қилганини айтди. Ибн Аббос жим бўлиб қолди. Хотинини қайтариб берса керак, деб ўйлаб қолдим. Шунда у бундай деди: Кимингиздир аҳмоқликни қилади-да, кейин, эй Ибн Аббос, эй Ибн Аббос, дейди!!... Аллоҳ Таоло
وَمَن يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَل لَّهُ مَخْرَجاً
– „ Ким Аллоҳдан қўрқса У зот унинг учун (барча ғам-кулфатлардан) чиқар йўлни (пайдо) қилур“. [65:2]
деган. Сен Аллоҳдан тақво қилмагансан. Сен учун ҳеч қандай махражни тополмадим. Ҳам ўзинг Парвардигорингга гуноҳкор бўлгансан, ҳам хотининг боин талоқ бўлган. Аллоҳ Таоло талоқ аёлларнинг иддаларидан олдин бўлиши ҳақида
يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاء فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ
– „Эй пайғамбар, қачон сизлар (яъни мўминлар) аёлларингизни талоқ қилсангизлар уларнинг иддаларида (яъни поклик пайтларида) талоқ қилинглар“. [65:1]
деган. Яъни, Ибн Аббос бирданига бўлган уч талоқни уч талоқ, боин талоқ ҳисоблаган.
2. Шунга ўхшаш гапни Ҳамид Аъраж ва бошқалар Мужоҳиддан, у эса Ибн Аббосдан ривоят қилганлар.
3. Шуъба Амр ибн Мурра, Айюб, Ибн Журайжлардан, улар Икрима ибн Холиддан, у Саид ибн Жубайрдан, у Ибн Аббосдан қилган ривоят ҳам бор.
50-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232